Huwelijk en scheiding met buitenlandse aspecten

Als jullie te maken hebben met buitenlandse aspecten in het huwelijk, denk aan verschil in nationaliteit, getrouwd in het buitenland, woonachtig in het buitenland of vermogen in het buitenland, dan komt de vraag aan de orde: Welk recht is van toepassing? Dit kan best gecompliceerd zijn. Elk land heeft hierover eigen regels en er zijn ook Verdragen afgesloten tussen landen hoe hiermee om te gaan. In dit artikel de hoofdlijnen.

Welk recht is van toepassing op ons huwelijk of echtscheiding?

1. Heeft één van beiden een andere nationaliteit dan de Nederlandse?
2. Wonen jullie of één van beiden in het buitenland?
3. Zijn jullie getrouwd in het buitenland?
4. Zijn jullie woonachtig geweest in het buitenland in de periode na de huwelijkssluiting?

In deze gevallen heb je te maken met de vraag of Nederlands recht of het recht van een ander land van toepassing is op je huwelijk en/of echtscheiding.
Het is natuurlijk van belang zeker te weten dat alles goed geregeld is, zodat je later niet voor verrassingen komt te staan. Denk aan als je scheiding niet erkend zou worden, kun je niet hertrouwen.

Welk recht is van toepassing op ons huwelijk?

In de meeste gevallen is het huwelijksrecht van toepassing van het land:

- van jullie rechtskeuze in huwelijksvoorwaarden

Hebben jullie geen huwelijksvoorwaarden gemaakt, waarin je een rechtskeuze hebt opgenomen dan is meestal het recht van toepassing van het land

- van de gezamenlijke nationaliteit

Hebben jullie niet dezelfde nationaliteit, dan is meestal van toepassing het recht van het land

- waar de eerste gezamenlijke woonplaats (domicilie) was

Dit kan best ingewikkeld zijn om te bepalen. Een voorbeeld van een uitspraak waarbij Egyptisch recht van toepassing werd verklaard:

De vraag is belangrijk omdat elk land eigen regels kan hebben over:

1. Hoe het vermogen van de echtgenoten is samengesteld: gezamenlijk eigendom of niet
2. Hoe de kosten van de huishouding gedragen worden
3. Hoe om moet worden gegaan met ‘overgespaard’ ingekomen (spaargeld)
4. Hoe het zit met bedrijfsvermogen.

Dit speelt nog meer als jullie van plan zijn te gaan scheiden. Dan komt ook de volgende vraag aan de orde: Kun je in Nederland scheiden of niet?

Welk recht is van toepassing op onze scheiding?

Soms is het niet meteen duidelijk of het mogelijk is om in Nederland een echtscheiding aan te vragen. Het kan zo zijn dat:

- jij en/of je partner niet de Nederlandse nationaliteit bezitten
- dat je niet in Nederland woont en je partner wel of andersom.

Een voorbeeld van een rechtszaak waarin deze vraag werd beantwoord en waar Egyptisch recht van toepassing werd verklaard: Egyptisch recht

We bezitten allebei niet de Nederlandse nationaliteit

Woonplaats in Nederland

Wanneer jullie beiden niet de Nederlandse nationaliteit bezitten kan je in beginsel niet in Nederland scheiden, tenzij:

1. Jullie willen beiden scheiden en één van beiden heeft de gewone verblijfplaats in Nederland;
2. Je partner wil de scheiding aanvragen en jouw gewone verblijfplaats is in Nederland;
3. Jij wil zelf de scheiding inzetten en je hebt tenminste één jaar in Nederland je gewone verblijfplaats gehad;
4. Jullie hebben beiden de gewone verblijfplaats in Nederland;
5. De laatste gewone verblijfplaats van jou of van je partner bevindt zich in Nederland en één van jullie verblijft daar nog.

Geen woonplaats in Nederland

Wanneer jullie dus beiden de Nederlandse nationaliteit niet bezitten en geen woonplaats hebben in Nederland, kun je in principe niet scheiden in Nederland. Er kan alleen een uitzondering gemaakt worden voor gevallen waar het niet mogelijk blijkt om in het buitenland te scheiden. In de Filipijnen kun je bijvoorbeeld niet scheiden. De Nederlandse rechter kan zich onder bijzondere omstandigheden alsnog bevoegd verklaren en de scheiding in Nederland behandelen.

Mijn partner en ik wonen allebei niet in Nederland

Dezelfde nationaliteit (Nederlandse)

Wanneer jij en je partner beiden in het buitenland wonen is het alleen mogelijk om in Nederland te scheiden als jullie beiden de Nederlandse nationaliteit bezitten. Het verzoekschrift tot echtscheiding moet dan bij de rechtbank in Den Haag ingediend worden. De beschikking wordt ingeschreven in de registers van de gemeente Den Haag.

Verschillende nationaliteit

Wanneer jullie beiden niet de Nederlandse nationaliteit bezitten kun je in principe niet scheiden in Nederland. Er kan alleen een uitzondering gemaakt worden voor gevallen waar het niet mogelijk blijkt om in het buitenland te scheiden. In de Filipijnen kun je bijvoorbeeld niet scheiden. De Nederlandse rechter kan zich onder bijzondere omstandigheden alsnog bevoegd verklaren en de scheiding in Nederland behandelen.

Ik woon niet in Nederland maar mijn partner wel

Als jij zelf niet in Nederland woont maar jouw partner wel, dan is het mogelijk om in Nederland te scheiden. Het verzoekschrift tot echtscheiding wordt ingediend bij de rechtbank in de regio waar je partner woont.

Mijn partner en ik zijn in het buitenland getrouwd

Als jullie in het buitenland zijn getrouwd en het huwelijk is in Nederland ingeschreven bij de burgerlijke stand van je woonplaats, dan geldt het huwelijk als een Nederlands huwelijk. Jullie kunnen het huwelijk ontbinden met een Nederlandse echtscheiding.

Voor informatie over de gevolgen van deze Nederlandse scheiding in het land waar het huwelijk gesloten is, dan kun je terecht bij de ambassade van het desbetreffende land.

Ik kan in Nederland scheiden, hoe nu verder?

Denk je dat sprake is van een echtscheiding waarbij internationaalrechtelijke vragen moeten worden beantwoord? Neem dan gerust contact met ons op. Wij kunnen je vragen beantwoorden of doorverwijzen.