Loyaliteitscrisis en ouderverstoting

Wat kun je doen?

Loyaliteitscrisis/ouderverstoting en aanbevelingen voor Jeugdzorg

Het is de grootste angst van ouders: het verlies van de band met de kinderen na scheiding. En het gebeurt.
 De rol en aanpak van hulpverlening, Jeugdzorg en rechterlijke macht in dit soort situaties wordt al langere tijd kritisch bekeken.  

Ook vanuit de politiek is hier aandacht voor.


In “Scheiden is Leiden”, aanbevelingen voor een superoplossing met een leidende rol voor Jeugdzorg:
Regelmatige netwerkgesprekken met betrokkenen en hun omgeving.

"Je hebt een dorp nodig om een kind op te voeden"

Het belang en verlangen van het kind is in hoofdlijnen overeenkomstig de ontwikkeling door de drie pijlers van het Evolutie Systeem:

1. Fysieke en emotionele veiligheid en een loyale band met beide ouders en familie. 

2. Het in vrijheid ontwikkelen van een eigen mening, verschillende kanten kunnen zien, eigen keuzes kunnen maken en leren onderhandelen. Sociale contacten zijn daarvoor onontbeerlijk.

3. Leren een overzichtspositie in te nemen door kennis te nemen van de standpunten en belangen van alle betrokkenen en de verschillende zienswijzen te combineren. 


Om dit belang te waarborgen zijn niet alleen de ouders nodig. Er is een Afrikaans gezegde dat stelt: “Je hebt een dorp nodig om een kind op te voeden”.  Betrek standaard de omgeving in netwerkgesprekken:  de mensen die betrokken zijn bij en kennis hebben van de situatie, de problematiek en de dynamiek en die extra informatie kunnen geven: familie, vrienden, school en hulpverlening (zoals gezinsvoogd, gedragsdeskundige, huisarts, wijkagent e.d.).


De juridische basis voor het betrekken van familie ligt in artikel 1:377a lid 1 BW, het verplichte ouderschapsplan en de Jeugdwet.


Het kind heeft recht op omgang met zijn ouders blijkens art 1: 377a BW en het verplichte ouderschapsplan. Het recht op omgang is een fundamenteel recht van ouder en kind. Ieder kind heeft recht op een ongestoorde band met zijn ouders en het is de plicht van ouders om de band tussen het kind en de andere ouder te behouden en versterken. Kunnen of doen de ouders dit niet zelf, dan heeft de overheid de taak daar zorg voor te dragen. Deze uitvoeringstaak ligt bij de gemeente en Jeugdzorg op basis van de Jeugdwet.


De juridische basis voor het betrekken van familie ligt in artikel 8 van het Europees verdrag voor de rechten van de mens beschermt dit recht van de eerbiediging van het recht op ‘family life’


Door het organiseren van de netwerkgesprekken door Jeugdbescherming en onder leiding van twee mediators wordt het kind in een veilige omgeving blootgesteld aan verschillende meningen en visies.

Het kind krijgt informatie, perspectieven en adviezen aangereikt van veel verschillende kanten. Het is en blijft vrij om zelf de keuze te maken of een synthese te maken tussen alle verschillende visies. Maar wel vanuit een volledig overzicht. Het kind (en de ouders en omgeving) krijgt zo een completer beeld van de situatie.

Aanbevelingen Op een rijtje

in het protocol opnemen om regelmatig netwerkgesprekken te organiseren met kind (vanaf 7 jaar),  betrokken familie en mensen uit de omgeving

Georganiseerd en gefaciliteerd door Jeudzorg en onder begeleiding van twee mediators (co-mediation)
Geen dwang, maar wel zoveel mogelijk bezwaren voorkomen: zorgverlof, reiskostenvergoeding, kinderopvang

Netwerkgesprekken in verschillende combinaties zijn (ook) mogelijk; "familiegesprek', "vriendengesprek' e.d.

De juridische basis ligt in artikel 1:377a lid 1 BW, het verplichte ouderschapsplan en de Jeugdwet. 

AVG een blokkade?

De grootste blokkade voor dit plan lijkt te zijn de AVG. Mag Jeugdzorg gegevens van betrokkenen verzamelen?

In eerste instantie lijkt het antwoord op deze vraag nee te zijn. Toch geeft professor Gerrit-Jan Zwenne, specialist in AVG aan dat daartoe wel degelijk mogelijkheden kunnen zijn op basis van algemeen belang. Uitnodigen met een brief bij gewone post zou in ieder geval mogen.


Het is sowieso mogelijk de ouders en het kind te vragen om betrokkenen te vragen of gegevens gedeeld mogen worden. Bovendien kunnen ouders en het kind zelf mensen uitnodigen.


Aangezien het netwerk gesprek doorgaat, ongeacht wat de ouders of het kind ervan vinden, zullen beide ouders het belang voelen om 'uit eigen gelederen' betrokkenen vragen te komen, omdat als zij dat niet doen alleen de ander 'gehoord' wordt. Ze zullen dan ook met name hen willen betrekken die hen ondersteunen in hun boodschap. Dit is helemaal geen probleem, want ze hebben ook (tenminste 1%) gelijk, dus mogen daar ook hun gelijk in krijgen.

De sessies zijn niet bedoeld één of beiden aan de 'schandpaal' te nagelen. Het gaat om de visies en het expanderen daarvan. Als de omgeving niet komt met andere visies, is het aan de professionals dat te doen.


voorbeeldbrief

uitnodiging voor netwerkgesprek

Zolang Jeugdzorg of de gemeente deze netwerkgesprekken niet organiseert, kun je dit zelf doen. Je kunt de brief als template gebruiken en aanpassen. 

In verband met de AVG-regels kan in plaats van een uitnodiging de informatie over de netwerkbijeenkomsten in ieder geval op de website worden vermeld.

boek: Scheiden is Leiden

Scheiden is Leiden

Gesprekken rond scheiding

boek: Scheiden is Leiden